ΠΠΈΠ°Π½ΠΈΠ·ΠΌ XVIII-XIX Π²Π΅ΠΊΠΎΠ²
Π‘ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ΅ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π² Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ², ΠΊΠ°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, «Ρ ΠΈΡΠΎΠΏΠ»Π°ΡΡ» ΠΠ°Π½Π° ΠΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠ° ΠΠΎΠΆΡΠ΅ (1816), «Π΄Π°ΠΊΡΠΈΠ»ΠΈΠΎΠ½» ΠΠ½ΡΠΈ ΠΠ΅ΡΡΠ° (1835) Ρ ΡΡΡΡΡΡΡ ΡΠΊΠ·Π΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠΌ. ΠΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»Π°ΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠ°Π»ΡΡΡ, Π²ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠ°, ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π»ΠΈΡΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΡΡ Π² Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠΈΠ°Π½ΠΈΠ·ΠΌ XVIII-XIX Π²Π΅ΠΊΠΎΠ² (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π€ΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ
ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ ΠΊΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ ΡΠΊΠΎΠ»Π° Π ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π° — ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΠΈ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ — ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»Π΅Π²ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½Ρ. Π‘ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° 18 Π²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ Π΄ΠΎ Π½Π°ΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΈΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΠΌΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΉ. Π‘ ΡΡΠΈΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ Π½Π΅ΡΠ°Π·ΡΡΠ²Π½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠ°ΠΉΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ², Π½ΠΎ ΠΈ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ-ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ°ΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠ°.
Π ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ 18 Π ΠΈ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π² Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ 19 Π Π² ΡΠΈΡΠΎΠΊΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡ Π²ΠΎΡΠ»ΠΈ ΠΎΡΠΊΡΡΡΡΠ΅ ΠΏΠ»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ, ΡΡΡΡΠ°ΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π² ΠΠ°ΡΠΈΠΆΠ΅ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΡ Π³ΠΎΡΠΎΠ΄Π°Ρ . ΠΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΡ ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π°ΡΠΈΡΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΡ, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ, ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π±ΡΡΠΆΡΠ°Π·ΠΈΠΈ, Π³ΠΎΡΠΎΠ΄ΡΠΊΠ°Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»ΠΈΠ³Π΅Π½ΡΠΈΡ.
ΠΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π»ΠΎΡΡ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π²ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ²: ΠΎΠ΄Π½ΠΈ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΎΡΠΊΠ΅ΡΡΡΠ°Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ, Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ Π½Π° ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ΅, ΡΡΠ΅ΡΡΠΈ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΠΈΡΡ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΉ. ΠΡΠΊΡΡΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°Π»ΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΎΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΠΈΡΡΡΡ Ρ Π½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ Ρ ΠΈΡ ΠΈΡΠΊΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠ²ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΡ Π²ΠΈΡΡΡΠΎΠ·ΠΎΠ². ΠΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ Π·Π°Π½ΡΠ»ΠΈ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅. Π£ΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π½ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ, ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ·Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠΎΠ² ΠΈΠ³ΡΡ.
Π£Π²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΎΡΡΠ°Π·ΠΈΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ Π½Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ΅. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ ΡΡΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ»Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Ρ ΡΠΎΡΠΈΠ½ΡΡΡ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΡ ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠ²ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, ΡΠΎ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡ ΡΠΎΡ, ΠΊΡΠΎ Ρ ΠΎΡΠ΅Π» Π±ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡΠΎΠΌ, ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π» ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΡ, Π° ΠΆΠ΅Π»Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎ ΠΈΠ·Π±ΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½Ρ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π΄Π»Ρ Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΡΡΠ²Π° Ρ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ·ΡΠΊΠ°. ΠΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ, Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΠ΄Π°ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π½ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅, Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π° ΠΊΠ»Π°Π»ΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΡ, Π½ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ Π·Π°Π²ΠΎΠ΅Π²Π°Π»ΠΈ Π³ΡΠΎΠΌΠΊΡΡ ΡΠ»Π°Π²Ρ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ. ΠΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π° ΠΠ°Π³Π°Π½ΠΈΠ½ΠΈ, Π¨ΠΎΠΏΠ΅Π½Π°, ΠΠΈΡΡΠ° — ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠ°ΠΉΡΠΈΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Ρ 19 Π²Π΅ΠΊΠ°. ΠΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΎΠ²-ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ² ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π»ΠΎΡΡ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΈΠ·Π±ΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ. ΠΡΠΎ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΡ, ΡΠΊΡΠΈΠΏΠ°ΡΠΈ, Π²ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ½ΡΠ΅Π»ΠΈΡΡΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΡΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°Ρ Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠ°Π΄Π΅. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π² ΡΡΠΈ Π³ΠΎΠ΄Ρ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΡΠ°Π»ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π²ΠΈΡΡΡΠΎΠ·Π°ΠΌΠΈ (ΠΎΡ Π»Π°ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° virtus — Π΄ΠΎΠ±Π»Π΅ΡΡΡ), ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π² ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π΅.
ΠΠ°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ³ΡΠΎΠΉ Π½Π° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ, ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄Π°ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ΄Π΅ΠΆΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ Π²ΠΈΡΡΡΠΎΠ·Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π·Π°Π²ΠΎΠ΅Π²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΊ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΈ. Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π΅ΠΊΠ°Ρ Π³ΠΈΠΌΠ½Π°ΡΡΠΈΠΊΠ° Π΄Π»Ρ ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΈ Π±Π΅Π³Π»ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π². ΠΠΎ-ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ½Π΅ΠΌΡ ΡΡΠΈΡΠ°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π±Π΅Π· ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠΊΠΈ.
Π‘ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ΅ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π² Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ², ΠΊΠ°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, «Ρ ΠΈΡΠΎΠΏΠ»Π°ΡΡ» ΠΠ°Π½Π° ΠΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠ° ΠΠΎΠΆΡΠ΅ (1816), «Π΄Π°ΠΊΡΠΈΠ»ΠΈΠΎΠ½» ΠΠ½ΡΠΈ ΠΠ΅ΡΡΠ° (1835) Ρ ΡΡΡΡΡΡΡ ΡΠΊΠ·Π΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠΌ. ΠΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»Π°ΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠ°Π»ΡΡΡ, Π²ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠ°, ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π»ΠΈΡΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΡΡ Π² Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅. Π 1840 Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΠ°Π·ΠΈΠΌΠΈΡ ΠΠ°ΡΡΠ΅Π½ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» ΡΠ²ΠΎΠΉ «Ρ ΠΈΡΠΎΠ³ΠΈΠΌΠ½Π°ΡΡ» — ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π². ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π² 1831 Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΡΠΈΠ΄ΡΠΌΠ°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΠΌ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠΎΠΌ Π€. ΠΠ°Π»ΡΠΊΠ±ΡΠ΅Π½Π½Π΅ΡΠΎΠΌ ΠΈ Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈΠΌ «Guide main» — Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΡΡΠΊΠΈ. ΠΠ°Π΄ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΠ°ΡΡΡΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π»Π°ΡΡ ΡΡΠ°Π½Π³Π° ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π½Π°Π΄ Π½Π΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅Π²Π°Π»Π°ΡΡ ΡΡΠΊΠ°. Π ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠΊΠ° ΠΌΠΎΠ³Π»Π° Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠ°ΡΠ°Π»Π»Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΠ°ΡΡΡΠ΅, Π΄Π°Π²Π°Ρ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ°ΠΌ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π±ΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΡΠΈ. Π ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ «ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅», ΠΏΡΠΈΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΊ ΡΡΠΎΠΌΡ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ, ΠΠ°Π»ΡΠΊΠ±ΡΠ΅Π½Π½Π΅Ρ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΠΎΠ²Π°Π», ΠΈΠ³ΡΠ°Ρ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ½ΠΈΠΆΠΊΡ, Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ Π²ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π»ΠΎΡΡ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π². Π ΡΡΠΈ ΠΆΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ Π² ΠΠ°ΡΠΈΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»Π° ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ΅: ΠΈΠ³ΡΠ°Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π½Π° Π½Π΅ΠΌΡΡ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΠ°ΡΡΡΠ°Ρ , ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΏΠ°Π»ΡΡΡ.
ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π° Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠΎΠ² — ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΎΠ². ΠΡΠΈΠΌ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΡ, ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΄Ρ ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΡΠ°Π²ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΡ Π² Π΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Π½Π°Π΄ ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΈΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅ΡΡΡΠ²ΠΎΠΌ.
ΠΡΠΊΡΡΡΡΠΉ Π² 1793 Π³ΠΎΠ΄Ρ Π² ΠΠ°ΡΠΈΠΆΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΠΊΠ°Π·Ρ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½Π²Π΅Π½ΡΠ° ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡ Π±ΡΠ» ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ Π² 1795 Π³ΠΎΠ΄Ρ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°ΡΠΎΡΠΈΡ. ΠΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ Π΅Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΏΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ ΡΠ²ΠΈΠ»ΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊ Π€. Π. ΠΠ°Ρ Π° Π.Π. ΠΡΠ»ΡΠΌΠ°Π½Π΄Π΅Π»Ρ (1751−1823)-Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡ ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Ρ, ΡΡΠΈΡΠ΅Π»Ρ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠ° ΠΈ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³Π° Π. ΠΠ΄Π°ΠΌΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ·Ρ ΠΏΡΠΎΠ·Π²Π°Π»ΠΈ «ΠΎΡΡΠΎΠΌ» ΠΏΠ°ΡΠΈΠΆΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ. ΠΡΠΈ ΠΠ΄Π°ΠΌ (1758−1848) Π±ΡΠ» Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠΉ ΠΏΠ»Π΅ΡΠ΄Ρ Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ·ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠΎΠ². ΠΠ³ΠΎ «Π¨ΠΊΠΎΠ»Π° ΠΈΠ³ΡΡ Π½Π° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ» («Methode de piano a l’usage de classes de piano de Conservatoire»), ΠΈΠ·Π΄Π°Π½Π½Π°Ρ Π² 1805 Π³ΠΎΠ΄Ρ, Π±ΡΠ»Π° ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°ΡΠΎΡΠΈΠΈ.
Π ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΠ»Π΅ΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°ΡΠΎΡΠΈΠΈ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π² ΠΡΠ°Π³Π΅, ΠΠ΅ΠΉΠΏΡΠΈΠ³Π΅ ΠΈ Π² Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π³ΠΎΡΠΎΠ΄Π°Ρ . ΠΠ°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π»Π°ΡΡ ΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ «Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ » ΡΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ — Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ², ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π²ΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ.
Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ 19 Π²Π΅ΠΊΠ° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ. Π ΠΠ°ΡΠΈΠΆΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅Ρ Π‘Π΅Π±Π°ΡΡΡΡΠ½ ΠΡΠ°Ρ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅Π» ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ Π΄Π²ΠΎΠΉΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡ, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΡΠ΅ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠ΄Π°ΡΠ° ΡΡΡΡΠ½Ρ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠΏΠ°Π΄Π°Π΅Ρ Π½Π° ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π»ΠΎΠΆΠ΅, Π° ΠΎΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠΎΠ»ΠΏΡΡΠΈ. ΠΡΠΎ Π΄Π°Π²Π°Π»ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Ρ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΡΡΡΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΉ Π·Π²ΡΠΊ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΎ ΠΊ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΠΊΡΡΡΡ. ΠΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»Π° ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π° Π΄Π²ΡΡ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°. ΠΠ½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΠ»ΡΡΡΠΈΠ»ΠΎΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΡ Π·Π²ΡΠΊΠ°. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠ»ΡΠΌΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½Ρ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ ΡΠ°Π±ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΠ»Π΅ΠΉΠ΅Π»Ρ Π² ΠΠ°ΡΠΈΠΆΠ΅, Π΄ΠΈΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π±ΡΠ» Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅ 19 Π²Π΅ΠΊΠ° ΠΏΡΠΎΡΠ»Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡ Π€. ΠΠ°Π»ΡΠΊΠ±ΡΠ΅Π½Π½Π΅Ρ. Π ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΡΡΠ°Π½Π°Ρ ΠΠ²ΡΠΎΠΏΡ ΠΈ Π² Π‘Π¨Π Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Ρ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°Π±ΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ»ΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΠ½ΠΎ ΡΠΈΡΠΌ ΠΠ»ΡΡΠ½Π΅ΡΠ°, ΠΠ΅Ρ ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π° ΠΈ Π‘ΡΠ΅ΠΉΠ½Π²Π΅Ρ.
ΠΠ°Π²ΠΎΠ΅Π²Π°Π² ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ², ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Ρ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π°, Π½ΠΎ ΠΈ Ρ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ³ΡΡ Π½Π° ΡΡΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅. ΠΠ° ΠΊΠ»Π°Π²Π΅ΡΠΈΠ½Π΅ ΠΈ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΠΊΠΎΡΠ΄Π΅ ΡΠ΅ΠΌΠ±ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΈ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ Π·Π²ΡΡΠ°Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π»ΠΎΡΡ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ. Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ Π½Π°Π΄ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π»Π΅Π³ΠΊΠΈΠΌΠΈ, ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠ±Π΅Π³Π°Ρ ΠΊ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Π΅ ΡΠ΄Π°ΡΠ°. ΠΠ° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ, Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ, Π²ΡΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ»ΠΎΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΎΠΌ Π½Π°ΠΆΠΈΠΌΠ° ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΡΠ΅ΠΉ. ΠΡ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Π° Π½ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ° (ΡΠΌΠ΅Π½Π° forte ΠΈ piano, crescendo ΠΈ diminuendo), ΠΈΠ½ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Π»ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎΠΉ, ΠΊΠ°ΠΊ Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², Π±ΡΠ»Π° ΠΈ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΠ°ΡΡΡΠ°, ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΠ°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄Π°ΡΠ°.
ΠΡΠ΄Π°ΡΡΠ°ΡΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠΈΡ Π»ΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π²Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Π°ΠΌ.
Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ Π»ΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ Π±ΡΠ» Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΠΉ Π²ΠΈΡΡΡΠΎΠ·, ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡ ΠΈ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ ΠΡΡΠΈΠΎ ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ (1752−1832) — Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΠΉΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡ, ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³.
Π. ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠ³ΡΠ°Π»ΠΈ Π½Π° Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ, ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π²ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΡΠ΅ΠΏΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΠΆΠΈΠΌΠ° ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΡΠ΅ΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΎΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π» Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΡΡΠ³ΡΡ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΠ°ΡΡΡΡ. ΠΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ, ΡΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΠΎΠ³Π°Π½Π½ΠΎΠΌ Π¨ΡΠ΅ΠΉΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΈΠ·Π»ΡΠ±Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΠΎΡΠ°ΡΡΠΎΠΌ, ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠ΅Π²ΡΡΠΈΠΉ, Ρ ΠΎΡΡ ΠΈ Π½Π΅ ΡΡΠΎΠ»Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π²ΡΠΊ, ΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π»ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΠ°ΡΡΡΠΎΠΉ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠ°Π² Π΄ΠΈΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΈ Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π»ΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ Π² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΠΌ, ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ Π΄ΠΎΠ±ΠΈΠ»ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΏΡΠΈΠ΄Π°Π² ΠΈΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΠΏΠ΅Π²ΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠΈΠ² ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΠ°ΡΡΡΡ. Π’ΠΎΠ»ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΊ ΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ»Π° Π»ΠΈΡΠ½Π°Ρ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ° ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ Ρ ΠΠΎΡΠ°ΡΡΠΎΠΌ Π² 1781 Π³ΠΎΠ΄Ρ Π² ΠΠ΅Π½Π΅, Π³Π΄Π΅ ΠΏΡΠΈ Π΄Π²ΠΎΡΠ΅ Π°Π²ΡΡΡΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠ° ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΠΎΡΠ»ΠΎ ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΠ΅Π²Π½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠΎΠ². ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ Π±ΡΠ» ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ Π·Π°Π΄ΡΡΠ΅Π²Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈΠ³ΡΡ ΠΠΎΡΠ°ΡΡΠ° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ «ΠΏΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ»; ΠΠΎΡΠ°ΡΡ, Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ, Π² ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ°Ρ ΠΊ ΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΊΠ΅ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΎΡΠ·ΡΠ²Π°Π»ΡΡ ΠΎ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΎΡΡΡΠ²Π΅ ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ ΠΈ ΡΠΏΡΠ΅ΠΊΠ°Π» Π΅Π³ΠΎ Π² Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, Π²ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΎΡΠ°ΡΡΠ° Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ, ΠΏΡΠΈΠ²ΡΠΊΠ½ΡΠ² ΠΊ Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ, ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ Π½Π΅ ΡΠΌΠΎΠ³ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΡΡΡΡ ΠΊ Π²Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠΌΡ, Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½Π΅ΠΆΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΈ ΠΏΠ΅Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ.
ΠΠΎΡΠ΅Π»ΠΈΠ²ΡΠΈΡΡ Π² 70-Ρ Π³ΠΎΠ΄Π°Ρ Π² ΠΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½Π΅, ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡ, Π΄ΠΈΡΠΈΠΆΠ΅Ρ, ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ ΡΡΠ°Π» Π²ΡΠΊΠΎΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΡ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ ΠΡΡΠΈΠΎ ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ — Π°Π²ΡΠΎΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» ΡΠ²ΠΎΡ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ³ΡΡ Π½Π° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ. Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΏΠΎ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½ Π½Π΅ ΠΏΠΈΡΠ°Π», Π·Π° ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊ «Methode pour le Piano-Forte» — ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Π΅ Π΄Π»Ρ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡΠΈΡ , ΠΈΠ·Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π² ΠΠ°ΡΠΈΠΆΠ΅ Π² 1801 Π³ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ Π±ΡΠ», ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π°Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ Π² ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΡΡΠ΄ΠΎΠ², Π΄Π°ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ°Ρ . Π ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΡΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ ΡΠ±ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΈ: «ΠΡΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΊΠ·Π΅ΡΡΠΈΡΡ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΌΠ°ΠΆΠΎΡΠ° ΠΈ ΠΌΠΈΠ½ΠΎΡΠ°», «Grand Exercice doigts», ΡΠ±ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ ΠΎΠΊΡΠ°Π²Π½ΡΡ ΡΡΡΠ΄ΠΎΠ². ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π½ΠΈΡ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΄ «Gradus ad Parnas-sum», Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΉ 100 ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΉ — ΡΡΡΠ΄Ρ, ΠΏΡΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΈΠΈ, ΡΡΠ³ΠΈ, ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½Ρ, ΠΏΡΠ΅ΡΡ Π² ΡΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡ ΡΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ.
Π ΡΠ°ΠΌ ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ, ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠΈ (Π. ΠΡΠ°ΠΌΠ΅Ρ, Π. Π€ΠΈΠ»ΡΠ΄ — ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΎΠ΄Π°ΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠΎΠ², Π. ΠΡΠ΅ΠΊΡ) — ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΈΡΡΡΠΎΠ·Ρ Π½Π°ΡΠ°Π»Π° 19 Π²Π΅ΠΊΠ° — ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π»ΠΈΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠ»Π΅ΠΏΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΎΠΉ. ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΡ, ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ² ΡΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ «ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ» Π·Π²ΡΠΊΠ° ΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Ρ. ΠΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΡΠ΄ Π. ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ «Π‘ΡΡΠΏΠ΅Π½Ρ ΠΊ ΠΠ°ΡΠ½Π°ΡΡ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΠ³ΡΡ Π½Π° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ, Π²ΠΎΠΏΠ»ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π² 100 ΡΠΊΠ·Π΅ΡΡΠΈΡΠ°Ρ Π² ΡΡΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎΠΌ ΠΈ ΡΠ»Π΅Π³Π°Π½ΡΠ½ΠΎΠΌ». ΠΡΠΎΡ ΡΡΡΠ΄ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»ΠΎΠΉ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅ΡΡΡΠ²Π°, 100 ΡΠΊΠ·Π΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ. ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ Π»ΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ ΡΠ²ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΡΠΌΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ²ΡΠΈΠΌΠΈ Π² ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΡΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΏΠ°ΡΡΠ°ΠΆΠ΅ΠΉ Π΄Π²ΠΎΠΉΠ½ΡΠ΅ Π½ΠΎΡΡ, ΠΎΠΊΡΠ°Π²Ρ, Π°ΠΊΠΊΠΎΡΠ΄ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΡ, ΠΏΡΠΈΠ΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ Π·Π²ΡΡΠ°Π½ΠΈΡ Π±Π»Π΅ΡΠΊ ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅.
Π¨ΠΊΠΎΠ»Π° ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ΅: ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΈΠ³ΡΡ «ΠΈΠ·ΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ», ΠΌΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΊΠ΅, ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎΡΡΡ ΡΠΈΡΠΌΠ° ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΡ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π²Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ Π±ΡΠ»ΠΈ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡΡ-ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΡ ΠΠ°ΠΉΠ΄Π½, ΠΠΎΡΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΠ΅ΡΡ ΠΎΠ²Π΅Π½. Π Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ 19 Π²Π΅ΠΊΠ° Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊ ΠΠΎΡΠ°ΡΡΠ° ΠΠΎΠ³Π°Π½Π½ ΠΠ΅ΠΏΠΎΠΌΡΠΊ ΠΡΠΌΠΌΠ΅Π»Ρ (1778−1837), ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Ρ, ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³, Π°Π²ΡΠΎΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΈ, ΠΈΠ·Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π² ΠΠ΅Π½Π΅ Π² 1828 Π³ΠΎΠ΄Ρ. ΠΡΠΎ «ΠΠ±ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ³ΡΠ΅ ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉΡΠΈΡ ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ² Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ», Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π΅ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΈ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΡΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ. ΠΠ΅ΡΠ²Π°Ρ ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π° Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π²ΡΠΎΡΠ°Ρ — Π°ΠΏΠΏΠ»ΠΈΠΊΠ°ΡΡΡΠ΅, ΡΡΠ΅ΡΡΡ — ΡΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ. Π‘ΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Ρ ΠΎΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌ Π½Π°ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠ²ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ.
ΠΠΎΠ²ΠΎΡΡ ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ, ΠΡΠΌΠΌΠ΅Π»Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡ ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠ³ΡΡ; Ρ ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π΅ ΠΈ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ, ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ½ΡΠ²ΡΠΈΡΡ ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΡΠ°, Π΄ΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΈΡ Π΄ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ° ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Ρ. ΠΠ°ΡΡΠΈΡΡ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Π² ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ; ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π»ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±ΡΠ΄ΠΈΡΡ, Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡ ΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ½Π° Π·Π°Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π° Π² Π΄ΡΡΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Ρ.
ΠΠ»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅ΡΡ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠΈΡΠ΅Ρ ΠΡΠΌΠΌΠ΅Π»Ρ, Π½Π°Π΄ΠΎ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ², Π² ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ΅Π²ΡΠΎΠ², Π½Π΅ Π΄ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°ΡΡ ΠΈΠ·Π»ΠΈΡΠ½Π΅ΠΉ Π°ΡΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π½Π΅ Π·Π»ΠΎΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»ΡΡΡ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π»ΡΡ, Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠ±Π΅Π³Π°ΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠ΅ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ Π² ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π½Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΠΌΠΈΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΆΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΆΠ΅Π»Π°Ρ ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΈΠ³ΡΡ. ΠΠ·Π°ΠΌΠ΅Π½ ΡΡΠΈΡ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠΎΠ² «Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠΌ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΈΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π², Ρ. Π΅. ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅ΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΡΡΡΠ΅. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΉΡΠΈ ΠΊ ΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π»ΠΈΡΡ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ½ΡΠ°ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π² Π²ΠΏΠ»ΠΎΡΡ Π΄ΠΎ ΡΠ°ΠΌΡΡ ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΎΠ², Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΡΠΌ ΡΠ΄Π°Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ — ΠΎΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π΄ΠΎ Π»Π΅Π³ΡΠ°ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΊΠ»Π°Π²ΠΈΡΠ΅… ΠΡΠ»ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ½ΡΠ°ΠΉΡΠ΅Π΅ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅Π΅ ΠΎΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π΅ΠΌΡ ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½Ρ Π²ΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ ΡΡΡΠ΅, ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠΊΠ°ΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π½Π° Π΅Π³ΠΎ ΡΠ»ΡΡ , Π½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π»ΠΈΡΠ΅Ρ ΠΈ Π½Π° ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π½Π΅Ρ ΡΠΈΡΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΠ½ΡΡΠ΅. Π ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ Π² Π΅Π³ΠΎ Π΄ΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΡΡΠ»ΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π»ΠΈΠ½Π½ΠΎ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π° ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Ρ, Ρ. Π΅. ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ» [1, Ρ 78−79].
ΠΡΠΌΠΌΠ΅Π»Ρ, Π²ΠΎΠΏΡΠ΅ΠΊΠΈ ΡΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ²ΡΠΈΠΌΡΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ 19 Π²Π΅ΠΊΠ° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ Π·Π° ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ, Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²ΡΡ Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³Π°Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΡΠΈΡΡΠΏΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ. Π Π΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΎΠΌ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΡΠΎΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠ°, Π½ΠΎ ΠΈ Π½Π° ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠΉ. Π£ΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ, ΠΡΠΌΠΌΠ΅Π»Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π²ΡΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π΄Π°Π΅Ρ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄Π°ΡΠΈΠΈ.
«Π¨ΠΊΠΎΠ»Π°» ΠΠ΄Π°ΠΌΠ° ΠΈ «Π ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ» ΠΡΠΌΠΌΠ΅Π»Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΠΌΡΡΠ»ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π² ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΠ΄Π°Ρ ΠΈ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°ΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠ³ΡΡ Ρ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ°ΠΌΠΈ Ρ ΡΠ΄ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ.
Π’Π°ΠΊΠΈΡ ΠΆΠ΅ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π»ΡΡ ΠΈ ΠΠ°ΡΠ» (ΠΠ°ΡΠ΅Π») Π§Π΅ΡΠ½ΠΈ (1791−1857), Π°Π²ΡΠΎΡ «Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎ ΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠ²ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π½Π° ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΎ» (1828) ΠΈ «ΠΠΎΠ»Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ» (1846).
«Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΊΠΎΠ»Π°» Π§Π΅ΡΠ½ΠΈ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠ»ΠΈΠΊΠ°Π΅ΡΡΡ Ρ «Π ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ» ΠΡΠΌΠΌΠ΅Π»Ρ. ΠΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½ΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡ ΠΎ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΈΠ³ΡΡ, ΠΎ ΠΏΡΡΡΡ Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΡ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΡ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ², ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π² ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΡΠΎ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ «ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π»ΠΈΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ, Π±Π΅ΡΡΠΏΠΎΡΠ½ΠΎ, ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π²Π»ΠΎΠΆΠΈΡΡ Π² ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΡΡΡ, ΠΈ Π΄ΡΡ ΠΈ ΡΡΠΈΠΌ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π° ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π° ΠΈ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ» [1, Ρ 102].
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄, ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠ° ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ 19 Π²Π΅ΠΊΠ° ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΊ ΡΠΈΡΡΠΎ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ°ΠΌ, Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π»Π΅ΠΆΠ°Π»ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΈ Π±Π΅Π³Π»ΠΎΡΡΡ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π² ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ. ΠΠ°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΡΠΈΠΌ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ 19 Π²Π΅ΠΊΠ° Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΠ΄Π°ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ, Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈ, ΠΠ΄Π°ΠΌΠ°, Π§Π΅ΡΠ½ΠΈ, Π€ΠΈΠ»ΡΠ΄Π° ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΎΠ², Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³ΡΠΈΠ΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ Π²ΠΈΡΡΡΠΎΠ·Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΌΠ΅Π»ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°Π»ΠΈ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ³ΡΡ, Π΄ΠΎΠ±ΠΈΠ²Π°ΡΡΡ ΠΌΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π²ΡΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, ΡΡΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π±Π»Π΅ΡΠΊΠ° ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΡΠ°ΠΆΠ΅ΠΉ. ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΠ°ΠΊΡΡΡΠ΅ ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΈ Π°ΠΊΠΊΠΎΡΠ΄ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΠΊΡΠ°Π²Ρ, Π΄Π²ΠΎΠΉΠ½ΡΠ΅ Π½ΠΎΡΡ, ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΊ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ, ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠΊΠΈ.
Π€ΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½Π°Ρ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ° ΠΈ Π³ΠΎΡΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠΈΠ²ΡΠΈΠ΅ΡΡ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°ΡΠΎΡΠΈΡΡ ΠΈ Π² ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΎΠ², ΠΎΡΡΠ°Π²Π°Π»ΠΈΡΡ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π½Π° ΡΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΡΡ . Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΡΡΠ°ΠΌ ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ ΡΠ΄Π°Π²Π°Π»ΠΎΡΡ ΡΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡΡΡ Ρ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠΈ, ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ° ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π² Π½Π΅ Π΄Π°Π²Π°Π»Π° Π½ΡΠΆΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π° ΠΊ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΠΆΠΈΠΌΠ°ΠΌ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΠΌ.
ΠΠΎΠ΄Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΡΠΎΠ³, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π²Π΅Π½ΡΠΊΠ°Ρ ΠΈ Π»ΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ Π·Π°Π½ΡΠ»ΠΈ Π²Π΅Π΄ΡΡΠ΅Π΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π°. Π‘ ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠΊΠΎΠ»Π°ΠΌΠΈ Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΠΏΡΡΠΈ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΈ Π² ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π΅ ΠΈ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ΅.
Π‘ΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ.
1. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΠ΅Π΅Π² Π. Π. ΠΠ· ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ: Π₯ΡΠ΅ΡΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡ. ΠΠΈΠ΅Π², 1974.
2. ΠΠΈΠΊΠΎΠ»Π°Π΅Π² Π. ΠΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠΈΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΏΠΈΠ°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°: Π£ΡΠ΅Π±. ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅. — Π.: ΠΡΠ·ΡΠΊΠ°, 1980.