ΠΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ (ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΈΡ) ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ, Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠ°Ρ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°, Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ) ΠΈ ΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ (Π½Π° ΡΡΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠ°ΠΈΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΏΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°), ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΊ ΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½ΡΡΡΡΡ ΠΈΡ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ), ΡΠΎ ΡΡΠΎ Π³Π°ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ (ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΈΡ) ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΌΠΈ Π½Π° ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΡΡΡ Π²ΡΡΡΠΏΠΈΠ»ΠΈ Π. ΠΡΡΡΠ»Π», ΠΠΆ. Π¨ΠΎΡ ΠΈ Π. Π‘Π°ΠΉΠΌΠΎΠ½, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²ΡΠΈΠ΅ ΠΈ Π°ΠΏΡΠΎΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΠ΅ Π² 1955—1958 Π³Π³. ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ²ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ «ΠΠΎΠ³ΠΈΠΊ-ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠΊ» [A. Newell, J. Π‘. Shaw, Π. A. Simon, 1957], ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ, ΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΠΉ ΡΡΠ΄ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΡΠΈΠ³ΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΎΠΊ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ, Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠ°Ρ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°, Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ) ΠΈ ΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ (Π½Π° ΡΡΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠ°ΠΈΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΏΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°), ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΊ ΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½ΡΡΡΡΡ ΠΈΡ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ), ΡΠΎ ΡΡΠΎ Π³Π°ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ. ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ²Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ (Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ), ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΠΊ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π±ΡΡΡ Π΄ΠΎΡΠΊΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½.
ΠΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° ΠΎΡΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΈΡ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·: Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π²Π½ΠΎΡΠΈΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ ΠΈ, ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Ρ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Ρ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ° ΠΈΡΠΏΡΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π² Ρ ΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π΄ΠΎΠ±ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π²ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π°.
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΊΠ°Π·Π°Π»ΡΡ Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΎΠ±Π΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ [Π. ΠΡΡΡΠ»Π», ΠΠΆ. Π¨ΠΎΡ, Π. Π‘Π°ΠΉΠΌΠΎΠ½, 1965]. ΠΡΠ° ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»Π°ΡΡ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ°, ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ°Ρ ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌ, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ «ΠΏΡΠΎΠ·ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌ» ΡΠ°ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ. ΠΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡ Π² ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π½ΠΈΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π΅ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ: ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ ΠΈ Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΏΡΠ²Π°ΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠ΅Π½ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ΅ΠΌ.
Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΊΠ° Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠΊΡΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠ°ΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅: Π΅Π³ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ ΠΈ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ (ΡΠΌ., Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ: [Π.-Π€. Π ΠΈΡΠ°Ρ, 1995; Z. Pylyshyn, 1984;
J. N. MacGregor, Π’. Π‘. Ormerod, 2000]).