Π‘ΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ°Π½Π°
ΠΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΠΉΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° Π² Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π² ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅. ΠΠ°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° Π½Π°ΡΡΠΈΠ΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠΌ Π·Π° ΡΡΠ±Π΅ΠΆΠΎΠΌ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ. ΠΡΠΎΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π½Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΊΠ·ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ (Ρ. Π΅., ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ Ρ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΏΠ»Π°) ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ: ΠΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½Ρ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΠΉΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° Π² Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π² ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅. ΠΠ°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° Π½Π°ΡΡΠΈΠ΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠΌ Π·Π° ΡΡΠ±Π΅ΠΆΠΎΠΌ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ. ΠΡΠΎΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π½Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΊΠ·ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ (Ρ. Π΅., ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ Ρ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΏΠ»Π°) ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ:
TiCl4 (Π) + 4Na (Π) = Ti (Π’Π) + 4NaCl (Π) + Q.
ΠΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΠΉΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ:
- — Π»Π΅Π³ΠΊΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π½Π°ΡΡΠΈΡ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΉ (98Β°Π‘) ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠ»Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ;
- — Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΅Π΅ ΡΠΎ 100%-Π½ΡΠΌ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΡΠΈΡ;
- — ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π° Π²Π°ΠΊΡΡΠΌΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠΈΠΈ;
- — Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΠΈ Π΄Ρ.
ΠΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ. ΠΠ°ΡΡΠΈΠΉ — ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ: Π½Π° Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ Π΅ ΠΎΠ½ Π±ΡΡΡΡΠΎ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ, Π° Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠΎ Π²Π·ΡΡΠ²ΠΎΠΌ.
ΠΡΡ ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π±Π΅Π·ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΠΊΠ·ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π³ΡΠΎΠΌΠΎΠ·Π΄ΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ. ΠΠ· Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΡΠΈΡΠ°Π½Π° ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π²ΡΠΎΠΊΠΈΡΠΈ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ:
TiΠ2 + 2Π‘Π° = Ti + 2Π‘Π°Π ΠΠΈΠ΄ΡΠΈΠ΄ΠΎΠΌ ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ:
TiΠ2 + 2Π‘Π°Π + 2Π2.
ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ ΠΉΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠΈΡΡΡΠΉ ΡΠΈΡΠ°Π½:
TiJ4 = Ti + 2J2.
ΠΡΠ΅ ΡΡΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΡΠ°Π±Π°ΠΌ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΠ΅ΠΈ Π½Π°ΡΡΠΈΠ΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π°ΠΌ. ΠΠ΅ΡΡΠΌΠ° ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ°Π½Π°. ΠΠ»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ — ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ. ΠΠΎΡΡΠΈΠ³Π½ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠΏΠ΅Ρ ΠΈ ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°. ΠΠ΄Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠΆΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½Π΅ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³ΡΠ±ΡΠ°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ°Π½Π°, ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΏΠ»Π°Π²ΠΊΠΈ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΏΠ»Π°Π²ΠΎΠ²).
Π ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π°Π½ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ Π·Π°Π³ΡΡΠ·Π½Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠΈΡΠ°Π½, ΠΏΠΎΠ³ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π² ΡΠ°ΡΠΏΠ»Π°Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠ°. ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΉ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² ΠΈ Π½ΠΈΠ·ΡΠΈΠ΅ Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄Ρ ΡΠΈΡΠ°Π½Π° (TiCl2, TiCl3). ΠΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π΅, ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈ 800−850Β°Π‘, ΡΠΈΡΠ°Π½ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΡΠ°ΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΊΠ°ΡΠΎΠ΄Π΅. ΠΠ°ΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΎΡΠ°Π΄ΠΎΠΊ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΡΡΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ, ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΡΡΠ³ΠΈΠΈ.