ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΈ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ
HNO3 ΠΊΠΎΠ½Ρ. + 4Ca = 4Ca (NO3)2 + N2O^ + 5H2O. HNO3 ΠΊΠΎΠ½Ρ. + Cu = Cu (NO3)2 + 2NO2^ + 2H2O. Zn + 5H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = 4ZnSO4 + H2S^ + 4H2O. Zn + 2H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = ZnSO4 + SO2^ + 2H2O. Zn + 4H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = 3ZnSO4 + Sv + 4H2O. C + 2H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = 2SO2^ + CO2^ + 2H2O. HNO3 ΠΊΠΎΠ½Ρ. + P = HPO3 + 5NO2^ + 2H2O. HNO3 + 4Mg = 4Mg (NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O. HNO3 + 3Cu = 3Cu (NO3)2 + 2NO^ + 4H2O. S + 2H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = 3SO2… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΈ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π Π°Π·Π±. H2SO4 Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄. ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌ. ΡΡΠ΄Ρ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π»Π΅Π²Π΅Π΅ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°, Ρ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π2.
Fe + H2SO4 = FeSO4 + H2.
- 1. ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ HNO3 ΠΏΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ (Π΄ΠΎ Al Π² ΡΡΠ΄Ρ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ) Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ N2O.
- 10HNO3 ΠΊΠΎΠ½Ρ. + 4Ca = 4Ca (NO3)2 + N2O^ + 5H2O
ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ HNO3 ΠΏΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ (Ni, Cu, Ag, Hg) Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ NO2.
4HNO3 ΠΊΠΎΠ½Ρ. + Cu = Cu (NO3)2 + 2NO2^ + 2H2O.
ΠΠΎ: ΠΊΠΎΠ½Ρ. Π°Π·ΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° Π½Π΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Ρ Fe, Al, Cr !
Π‘ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ: Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π» ΠΏΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΊΠΎΠ½Ρ. Π°Π·ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ ΠΎΠΊΡΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ.
5HNO3 ΠΊΠΎΠ½Ρ. + P = HPO3 + 5NO2^ + 2H2O.
Π Π°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ HNO3 ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ (Π΄ΠΎ Π°Π»ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡ) Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ NH3 ΠΈΠ»ΠΈ Π½ΠΈΡΡΠ°ΡΠ° Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ NH4NO3.
10HNO3 + 4Mg = 4Mg (NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O.
ΠΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π°Π·ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Ρ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ Π°Π·ΠΎΡΠ° (II) NO:
8HNO3 + 3Cu = 3Cu (NO3)2 + 2NO^ + 4H2O.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΆΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π±. Π°Π·ΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ.
- 2HNO3 + S = H2SO4 + 2NO^
- 2. Π Π°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ»ΠΈ (ΡΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ²) ΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°.
Zn + H2SO4 = ZnSO4 + H2^.
ΠΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ΄Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Ρ ΡΠ°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠΉ Π½Π΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡ. Π§ΡΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠΎ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ — S, SO2, H2S:
Zn + 2H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = ZnSO4 + SO2^ + 2H2O.
- 3Zn + 4H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = 3ZnSO4 + Sv + 4H2O
- 4Zn + 5H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = 4ZnSO4 + H2S^ + 4H2O
ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ (ΡΠ΅ΡΡ, ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄ Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ), Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°ΡΡΡ Π΄ΠΎ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π° ΡΠ΅ΡΡ (IV) SO2.
S + 2H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = 3SO2^ + 2H2O.
C + 2H2SO4 ΠΊΠΎΠ½Ρ. = 2SO2^ + CO2^ + 2H2O.