ΠΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΠΎΠ±ΠΈ
ΠΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π΅ΡΡΠ½ΠΎ. ΠΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, ΠΎΠ½Π° ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ Π΄Π²Π΅Π½Π°Π΄ΡΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (60 = 5Π§12, Π³Π΄Π΅ 5 — ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π² Π½Π° ΡΡΠΊΠ΅). Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π° Π. ΠΠ΅ΠΉΠ³Π΅Π±Π°ΡΡΡΠ° ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π°ΠΊΠΊΠ°Π΄ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π²ΠΎΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΌΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π° ΡΠ°ΠΌ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π΄Π²Π΅ Π΄Π΅Π½Π΅ΠΆΠ½ΠΎ-Π²Π΅ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ: ΡΠ΅ΠΊΠ΅Π»Ρ (ΡΠΈΠΊΠ»Ρ) ΠΈ ΠΌΠΈΠ½Π°, ΠΏΡΠΈΡΡΠΌ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΈΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ 1 ΠΌΠΈΠ½Π°… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΠΎΠ±ΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π΅ΡΡΠ½ΠΎ. ΠΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, ΠΎΠ½Π° ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ Π΄Π²Π΅Π½Π°Π΄ΡΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (60 = 5Π§12, Π³Π΄Π΅ 5 — ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΏΠ°Π»ΡΡΠ΅Π² Π½Π° ΡΡΠΊΠ΅). Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π° Π. ΠΠ΅ΠΉΠ³Π΅Π±Π°ΡΡΡΠ° ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π°ΠΊΠΊΠ°Π΄ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π²ΠΎΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΌΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π° ΡΠ°ΠΌ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π΄Π²Π΅ Π΄Π΅Π½Π΅ΠΆΠ½ΠΎ-Π²Π΅ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ: ΡΠ΅ΠΊΠ΅Π»Ρ (ΡΠΈΠΊΠ»Ρ) ΠΈ ΠΌΠΈΠ½Π°, ΠΏΡΠΈΡΡΠΌ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΈΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ 1 ΠΌΠΈΠ½Π° = 60 ΡΠ΅ΠΊΠ΅Π»Π΅ΠΉ. ΠΠΎΠ·Π΄Π½Π΅Π΅ ΡΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π»ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΎ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ Π»ΡΠ±ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π». [7].
Π Π°ΡΠΊΠΎΠΏΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π² Π₯Π₯ Π²Π΅ΠΊΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΠ°Π·Π²Π°Π»ΠΈΠ½ Π΄ΡΠ΅Π²Π½ΠΈΡ Π³ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΠ²ΡΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΎΠΏΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°Π±Π»ΠΈΡΠ΅ΠΊ. Π£ΡΠ΅Π½ΡΠ΅, ΠΈΠ·ΡΡΠ°Ρ ΠΈΡ , ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π·Π° 2000 Π»Π΅Ρ Π΄ΠΎ Π½. Ρ. Ρ Π²Π°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠ½ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ° Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π»Π° Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ.
ΠΠΈΡΡΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½Π°Ρ Π½ΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ Π²Π°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠ½ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»Π°ΡΡ ΠΈΠ· Π΄Π²ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ²: Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»ΠΈΠ½Π° Π, ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ, ΠΈ ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΠ° <, ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π΄Π΅ΡΡΡΡ.
Π Π²Π°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΎΠΏΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°Ρ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π» Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ 1, Π½ΠΎ ΠΈ 60, 602, 603 ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΠ½Π°ΠΊΠ° Π΄Π»Ρ Π½ΡΠ»Ρ Π² ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Ρ Π²Π°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠ½ Π²Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ Π½Π΅ Π±ΡΠ»ΠΎ. ΠΠΎΠ·ΠΆΠ΅ Π±ΡΠ» Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ Π·Π½Π°ΠΊ ΠΈΠΈ, Π·Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π½ΠΎΠ»Ρ, Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·ΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ.
ΠΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π²Π°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠ½ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΡΠ΅, Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ Π²Π°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠΊΠ°Ρ Π΄Π΅Π½Π΅ΠΆΠ½Π°Ρ ΠΈ Π²Π΅ΡΠΎΠ²Π°Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠ»ΠΈΡΡ Π² ΡΠΈΠ»Ρ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠΉ Π½Π° 60 ΡΠ°Π²Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ: 1 ΡΠ°Π»Π°Π½Ρ = 60 ΠΌΠΈΠ½; 1 ΠΌΠΈΠ½Π° = 60 ΡΠ΅ΠΊΠ΅Π»Ρ. Π¨Π΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΡΠ΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΈ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΡΠ½Ρ Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π²Π°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠ½. ΠΠΎΡ ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΡΠΎΠ±ΡΠΌΠΈ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠΈΡΠ»ΠΎ 60 ΠΈΠ»ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ: 602 = 3600, 603 = 216 000 ΠΈ Ρ. Π΄. Π ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΠΎΠ±ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΡ Ρ Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΡΠΎΠ±ΡΠΌΠΈ. ΠΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ° ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»Π° Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° Π³ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΡ. Π‘Π»Π΅Π΄Ρ Π²Π°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π»ΠΈΡΡ Π² ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΈ ΡΠ³Π»ΠΎΠ². ΠΠΎ Π½Π°ΡΠΈΡ Π΄Π½Π΅ΠΉ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΠΈΠ»ΠΎΡΡ Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΠ° Π½Π° 60 ΠΌΠΈΠ½., ΠΌΠΈΠ½ΡΡΡ Π½Π° 60 Ρ, ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π° 360 Π³ΡΠ°Π΄ΡΡΠΎΠ², Π³ΡΠ°Π΄ΡΡΠ° Π½Π° 60 ΠΌΠΈΠ½., ΠΌΠΈΠ½ΡΡΡ Π½Π° 60Ρ. ΠΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½ΡΠ½Π΅ Π²Π½Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ. Π¨Π΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΡΠΎΠ±ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ Π² Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Ρ Π½Π°ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π΄ΠΎ XVII Π²Π΅ΠΊΠ°, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Ρ ΠΈΡ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π΄ΡΠΎΠ±ΡΠΌΠΈ. Π ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ Π½ΠΈΡ , Π΄ΡΠΎΠ±ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΌΡ, Π±ΡΠ»ΠΈ Π½Π°Π·Π²Π°Π½Ρ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ.